AI transformeert de manier waarop we werken in snel tempo, maar zonder passende voorzorgsmaatregelen kunnen de beveiligingsrisico’s net zo ontwrichtend zijn als de mogelijkheden. ISO biedt organisaties een stevig kader om AI op een veilige, verantwoorde en toekomstgerichte manier te implementeren. In deze blogpost verkennen we welke ISO-normen bijdragen aan een veilige en effectieve implementatie van AI in jouw organisatie.
Wat is ISO?
Sinds 1946 ontwikkelt de International Organization for Standardization (ISO) internationale normen en richtlijnen die wereldwijd erkend worden als maatstaf voor veiligheid, efficiëntie en kwaliteit. In het bedrijfsleven vormen deze normen een betrouwbaar kader voor compliance en risicobeheersing.
Ook binnen het domein van artificiële intelligentie (AI) spelen ISO-standaarden een steeds belangrijkere rol. Ze ondersteunen organisaties bij het naleven van wet- en regelgeving, het beperken van beveiligingsrisico’s én het stimuleren van een veilige en doordachte inzet van AI.
Met Deze ISO-normen zet je AI Veilig en Verantwoord in
AI succesvol implementeren vraagt meer dan alleen technologie. Het vereist een gestructureerde aanpak die elke fase van de AI-levenscyclus omvat – van strategie en ontwerp tot beheer en optimalisatie. ISO-normen bieden hierbij een concreet en betrouwbaar kader. Ze helpen bij het vastleggen van heldere definities, het opzetten van governance, het beheersen van beveiligingsrisico’s, het beveiligen van systemen én het waarborgen van kwaliteit en transparantie.
Benieuwd naar welke ISO-standaarden een sleutelrol spelen in het veilig en doordacht implementeren van AI in je organisatie? We zetten de belangrijskte standaarden voor je op een rijtje.
ISO 22989: Definiëren van AI-Concepten en -Terminologie
Elke succesvolle AI-implementatie begint met een gedeeld begrip van de basisprincipes. ISO 22989 legt daarvoor de fundamenten door kernbegrippen en terminologie rond artificiële intelligentie eenduidig te definiëren. Zo zorgt deze standaard voor consistentie in hoe AI wordt beschreven, geclassificeerd en beoordeeld – binnen én tussen organisaties, sectoren en beleidskaders.
Door te standaardiseren hoe AI-systemen worden beschreven, geclassificeerd en geëvalueerd, ondersteunt ISO 22989 de implementatie van AI-governance (ISO 42001), risicobeheer (ISO 23894), beveiliging (ISO 27090) en kwaliteitscontrole (ISO 25058).
ISO 42001: AI-Governance en Compliance
ISO 42001 is de eerste internationale norm voor Artificial Intelligence Management Systemen (AIMS) en biedt organisaties een gestructureerd kader voor het veilig, transparant en verantwoord inzetten van AI. De standaard helpt bij het opzetten, implementeren, onderhouden en continu verbeteren van AI-systemen, met aandacht voor thema’s als ethiek, transparantie en de veranderlijkheid van machinelearningmodellen.
ISO 42001 verenigt elementen als risicobeheer, governance en datakwaliteit en steunt op bestaande kaders en praktijkervaring uit de sector. Deze standaard is ontworpen met auditing in het achterhoofd, waardoor organisaties makkelijk kunnen aantonen dat ze compliant zijn, hun verantwoordelijkheid nemen en AI op een doordachte manier inzetten. Nu AI zich in snel tempo ontwikkelt, helpt ISO 42001 organisaties om een veerkrachtige strategie te ontwikkelen die ruimte laat voor innovatie, zonder de grip op esthetiek, controle en transparantie te verliezen. Het resultaat? Een aanpak die vertrouwen wekt, voldoet aan wet- en regelgeving en steunt op bewezen best practices.
ISO 23894: Risicobeheer bij AI-Toepassingen
Nu AI steeds dieper verweven raakt met het bedrijfsleven, biedt ISO 42001 een gestructureerd raamwerk voor het opzetten, implementeren en continu verbeteren van AI-beheersystemen. Deze standaard vormt de basis voor verantwoorde AI-governance en behandelt essentiële principes zoals transparantie, accountability en compliance.
Hoewel ISO 42001 richting geeft aan verantwoord AI-beheer, blijft de norm op het gebied van risicobeheersing vrij algemeen. Specifieke risico’s die eigen zijn aan AI – zoals onvoorspelbaar gedrag en vooringenomenheid – komen slechts beperkt aan bod. ISO 23894 vult die leemte op en biedt een gestructureerde aanpak om deze risico’s te identificeren, beoordelen en beheersen. De norm erkent dat AI in sommige opzichten vergelijkbare risico’s kent als traditionele software, maar dat kenmerken zoals leervermogen, autonome besluitvorming en interactie met de fysieke wereld zorgen voor uitdagingen die een specifieke aanpak vereisen.
Naast het identificeren van beveiligingsrisico’s fungeert ISO 23894 als strategisch kompas voor het integreren van risicobeheer in AI-gedreven processen en bedrijfsactiviteiten. De norm benoemt specifieke risicobronnen die uniek zijn voor AI en biedt concrete handvatten voor een effectieve toepassing in de praktijk. Zo kunnen organisaties hun aanpak afstemmen op sectorspecifieke behoeften en hun operationele context.
De samenhang tussen ISO 42001 en ISO 23894 is essentieel voor doordachte en effectieve AI-governance. Waar ISO 42001 het belang van risicobeheer onderstreept binnen het bredere AI-managementsysteem, biedt ISO 23894 de praktische handvatten om AI-specifieke risico’s systematisch te identificeren en beheersen. Samen zorgen deze standaarden voor een sluitende aanpak waardoor AI-technologieën veilig en compliant blijven, en aansluiten bij zowel operationele doelstellingen als ethische standaarden.
ISO 27090: AI-Systemen Beveiligen tegen Cyberdreigingen
Waar ISO 42001 zich richt op governance en ISO 23894 op risicobeheer, biedt ISO 27090 specifieke richtlijnen voor het beveiligen van AI-systemen. Deze norm gaat verder dan traditionele beveiligingskaders, die zich vooral richten op de bredere IT-infrastructuur. ISO 27090 erkent dat AI unieke beveiligingsrisico’s introduceert, zoals foutgevoelige trainingsdata of onbedoelde modeloutput, en vraagt daarom om gerichte beveiligingsmaatregelen die afgestemd zijn op de aard en werking van AI.
AI-modellen brengen unieke beveiligingsrisico’s met zich mee, zoals evasion attacks, data poisoning, modeldiefstal en inference aanvallen. Deze dreigingen kunnen de integriteit, vertrouwelijkheid en betrouwbaarheid van AI-systemen ernstig ondermijnen. ISO 27090 biedt organisaties een gestructureerde aanpak om deze risico’s in elke fase van de AI-levenscyclus te identificeren, beheersen en monitoren.
Wat ISO 27090 onderscheidt, is de manier waarop het klassieke principes van informatiebeveiliging toepast op het AI-domein. Door AI-systemen te benaderen als integraal onderdeel van de bredere IT- en beveiligingsarchitectuur, biedt de norm niet alleen aansluiting op risicobeheer (ISO 23894) en governance (ISO 42001), maar richt hij zich ook expliciet op het beschermen van AI-modellen, datastromen en besluitvormingsprocessen.
Hoe sterker AI verweven raakt met de kern van bedrijfsvoering, hoe crucialer ISO 27090 wordt. Deze standaard helpt organisaties niet alleen om hun beveiliging te versterken, maar ook om te voldoen aan veranderende wet- en regelgeving en het vertrouwen in AI-gestuurde toepassingen te behouden. In combinatie met ISO 42001 voor governance en ISO 23894 voor risicobeheer, biedt ISO 27090 een geïntegreerde, gelaagde aanpak voor het veilig en verantwoord inzetten van AI binnen de hele organisatie.
ISO 25055: AI-Kwaliteitscontrole
Na de implementatie van AI is voortdurende kwaliteitscontrole essentieel om het vertrouwen, de veiligheid en de prestaties van je systemen te waarborgen. ISO 25058 biedt een gestructureerd kader waarmee organisaties de nauwkeurigheid, robuustheid, veerkracht en beveiliging van hun AI-oplossingen kunnen toetsen.
Deze standaard reikt meetbare criteria aan om AI-prestaties te beoordelen én gericht te verbeteren, zodat systemen betrouwbaar blijven presteren en bijdragen aan de strategische doelen van de organisatie. Met duidelijke aansluiting op ISO 22989, 23894 en 27090 biedt ISO 25058 een consistente en toetsbare aanpak voor kwaliteitsbeheer binnen AI-toepassingen.
Een Gids voor de Verantwoorde Implementatie van AI
Door je AI-strategie af te stemmen op deze internationale standaarden, bouwen organisaties aan oplossingen die niet alleen effectief en ethisch zijn, maar ook duurzaam en toekomstbestendig. Zo ontstaat er ruimte voor verantwoorde innovatie, zonder het overzicht of de controle te verliezen.
Hoe Blaud Kan Helpen
Met een bewezen trackrecord en diepgaande expertise begeleiden we organisaties bij elke stap van hun AI-adoptieproces – van governance en risicobeheer tot beveiliging en compliance. Door je AI-strategie af te stemmen internationale standaarden en industry best practices, helpen we je organisatie om het volle potentieel van AI te benutten, zonder de controle te verliezen.
Of het nu gaat om het opzetten van AI-governance, het invoeren van risicobeheer of het versterken van beveiligingsmaatregelen — onze experts bieden praktijkgerichte ondersteuning, afgestemd op de specifieke behoeften van je organisatie.
Benieuwd naar hoe we je kunnen helpen om AI veilig én effectief te implementeren in je organisatie? Vul onderstaand formulier in om een vrijblijvend adviesgesprek in te plannen met één van onze beveiligingsexperts.